Technologiebedrijf Spritz Inc. uit Boston, heeft een gelijknamige app ontwikkeld waarmee je The Hobbit in minder dan twee uur uitleest. Is Spritz het nieuwe lezen of het einde ervan?

Met de snelleesapp van Spritz hoeven je ogen niet te bewegen. Je richt je op één uitgekiend fixatiepunt op het scherm, doorgaans links van het midden van het woord, waar woorden één voor één verschijnen. Daarbij houdt één gekleurde letter je focus vast waar die bij het lezen moet liggen. Die combinatie van leestechnieken maakt dat je sneller leest.

Spritz bouwt hiermee voort op leesapps als Velocity en het wetenschappelijk beproefde RSVP-model (Rapid Serial Visual Presentation) uit de jaren 70. De gemiddelde leessnelheid bedraagt 240 woorden per minuut. Met deze nieuwe app zou je die snelheid kunnen verhogen tot 1.000 woorden per minuut. Handig voor wie weinig tijd heeft.

Zoef!

Is schermlezen de toekomst? Informatie wordt steeds vaker op een steeds kleiner schermpje gepresenteerd. Denk maar aan je e-reader, je mobiele telefoon, smartwatches en Google Glass. Schermlezen verkleint niet alleen het leesoppervlak, maar ook je gezichtsveld. Doordat de woorden in het midden van je beeldscherm verschijnen, hoeven je ogen geen sprongen meer te maken of je tekst als volgspots te scannen. Spritz is dus rustiger voor je ogen, waardoor je sneller informatie kunt opnemen.

Nadeel is dat je de woorden niet goed in hun context kunt plaatsen. Bovendien wordt alle informatie meteen in een strak, metronomisch tempo op je afgevuurd, terwijl je als lezer al eens een leespauze inlast om aan je koffie te nippen of je horloge te checken. Een regelaar om je leessnelheid zelf geleidelijk op te drijven, ontbreekt ook. En heel even teruglezen zit er ook niet meer in.

Ook het belang van rustpauzes en tekstbinders, zoals leestekens, witregels, alinea’s en hoofdstukken, lijkt hierdoor te verdwijnen. Een snedige dialoog of een cliffhanger aan het eind van een hoofdstuk zal je dus in een snelleesapp anders ervaren dan op papier. En de weerbarstige kracht van enjambementen gaat al helemaal verloren.

Mogelijk is een snelleesapp dan ook meer iets voor rechtlijnige lectuur, zoals krantenartikelen of e-mails, waarbij je alleen voorwaarts leest. En niet voor complexere documenten, waarin je terug- en vooruitblikt om verbanden te leggen. Of voor teksten met interactie tussen tekst en beeld, zoals kinderboeken.

Lezen we binnenkort alleen maar korte zinnen?

Zijn snelleesapps zoals Spritz gewoon leuke gadgets of is er meer aan de hand? Beleef je met deze revolutionaire leestechniek ook net zo veel plezier aan lezen als op papier? En onthoud je ook evenveel? De meningen zijn voorlopig duidelijk verdeeld.

Misschien vraagt deze manier van lezen ook om een geheel nieuwe vorm van schrijven. Korte, kernachtige formuleringen. Zoals deze. In korte zinnen. Om ze sneller te verwerken. Is dit het einde van lange, samengestelde zinnen met uitbreidende of beperkende bijvoeglijke bijzinnen? Staan we aan het begin van een nieuw tijdperk van gespecialiseerde snelschrijf- en snelleeslectuur? En gaat deze nieuwe leesmethode uiteindelijk ook onze spelling beïnvloeden? De tijd zal het uitwijzen.

Doe nu de test

Zelf eens proberen? Hoeveel woorden kun jij per minuut lezen? Probeer het met deze afbeeldingen:

Dit zijn 250 woorden per minuut:

Te makkelijk? Wat dacht je van 350 woorden per minuut:

Gelukt? Nu 500 woorden per minuut. Klaar? Af!

Wil je dit artikel eens snellezen?

Dan kan in drie stappen met de gratis snelleesapp OpenSpritz:

1. Ga even naar deze pagina van gun.io en sleep daar deze afbeelding naar je bladwijzerwerkbalk (Firefox). Keer daarna terug naar deze pagina.

Tip: je kunt ook rechtsklikken op de afbeelding, de optie Bladwijzer voor deze koppeling maken (Firefox) of Aan Favorieten toevoegen (Internet Explorer) selecteren en als opslaglocatie de bladwijzerwerkbalk (FF) of Werkbalk Favorieten (IE) kiezen.

2. Selecteer de tekst van dit artikel en klik op je bladwijzerwerkbalk op OpenSpritz this! (FF) of kies Favorieten, Werkbalk Favorieten en daarna OpenSpritz this! (IE).

3. Selecteer boven aan het scherm de gewenste leessnelheid en begin te lezen.

Oefenen maar.

__________________________________________

Lees je liever wat sneller op papier? Dan zijn deze 3 leestips voor jou.

1. Leg je bladwijzer (of een vinger, pen, of een vel papier) boven de regel die je leest (niet eronder) en schuif deze bij het lezen verder naar beneden. Hierdoor wordt je gedwongen om verder te lezen en niet terug te blikken op wat je al eerder hebt gelezen. Verplaats je regelbedekker iets sneller naar beneden dan je denkt de regel te kunnen lezen.

2. Fixeer niet op elk woord apart, maar groepeer woorden in blokken van vijf of zes woorden. Negeer daarbij minder belangrijke woorden, zoals stopwoorden (what’s in a name…). Lees er gewoon overheen en vorm de woorden niet met je lippen; dat vertraagt je leesproces. Drijf de snelheid op tot je hersenen gewend raken aan het snellere tempo.

3. Time jezelf en oefen zo veel je maar kunt. Net als bij elke andere vaardigheid of sport verbeter je je leessnelheid alleen maar door hard te trainen en je grenzen te verleggen.

__________________________________________

© 2014 John Vanormelingen