Uitspraak:

\xəˈnadəzɛs\

Betekenis:

‘Goeie genade. Toch nog een zes.’

Een niet helemaal verdiende voldoende.

De zes (op tien) die je krijgt na een herkansing van een leraar of lerares die jou mag.

Het cijfer zes dat op een universiteit wordt gegeven voor een tentamen dat of een scriptie die eigenlijk als onvoldoende beoordeeld zou moeten worden, met het doel de student geen, voor de universiteit financieel nadelige, studieachterstand te laten oplopen.

Het woordt wordt ook vaak gebruikt in de verkleinvorm genadezesje.

Enkele contexten:

• Volkskrant: “Genadezesjes kwistig uitgedeeld aan studenten” (28-2-2012)

• Volkskrant: ‘Geen zin in grammatica? Dan maak je maar zin!’ (14-5-2014)

Verwante begrippen:

• oprotzes: een genadezes wordt soms ook wel een oprotzes genoemd (een voldoende die wordt toegekend aan ongewenste leerlingen of studenten die men graag van school wil). Naar analogie van opstappremie en oprotpremie (geld dat je krijgt als je ontslag neemt of (voor buitenlanders) als je naar je eigen land teruggaat).

• zesjescultuur: de termen zesjescultuur, zesmincultuur of zesjesmentaliteit doelen op de instelling of houding om de inspanningen te richten op het behalen van slechts het minimaal benodigde resultaat, of op een gebrek aan ambitie.
   
  De term zesjescultuur verwijst naar het Nederlandse schoolsysteem waarbinnen beoordelingen in cijfers gegeven worden. Het cijfer 6 is het laagste hele cijfer dat een voldoende beoordeling inhoudt. Het cijfer 6- vormt in deze context een beoordeling die zelfs nog een kwart punt lager is, maar nog wel als voldoende gezien wordt. De term is vooral van toepassing op scholieren of studenten, maar kan ook algemeen worden gebruikt.

© 2014 John Vanormelingen